Daal en Bergselaan 11

Boerderij Berg en Dal

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Wijk
    Bohemen en Meer en Bos
  • Bouwjaar
    17e eeuw
Registerblad 

Voormalige hoeve “Berg en Dal” bestaande uit een T-huisboerderij uit de zeventiende eeuw en een hiervoor gesitueerde waterpomp. De hoeve is gelegen in de voormalige Segbroekpolder.

De Segbroekpolder wordt al in 1286 genoemd. Het was een smalle, langgerekte duinvallei tussen de oude binnenduinen en de daarbuiten gevormde nieuwe zeeduinen. De drassige veengrond in de vallei werd bedekt met een laag (stuif)zand. Toen de polder werd ontgonnen werd de zandlaag afgegraven. Op oude kaarten is de blokverkaveling goed te zien. Boerderij Berg en Dal maakt onderdeel uit van een reeks van drie dicht bij elkaar gelegen boerderijen aan de rand van de geestgronden waar later de Bloemenbuurt zou verrijzen. Op oude kaarten is de situering in het groen, de huidige bosjes van Pex, al duidelijk te zien. Boerderij Berg en Dal is de middelste van de drie en is als enige bewaard gebleven. De boerderij werd in 1928 in opdracht van C.E. Wormstall hersteld en doet sindsdien dienst als clubgebouw voor tennisverenging Berg en Dal. Ondanks dat er plannen waren om de boerderij in de Tweede Wereldoorlog te slopen voor de aanleg van de Atlantikwall bleef de hoeve gespaard.

De boerderij bestaat uit een witgepleisterd breed woongedeelte dat is opgebouwd uit meerdere bouwvolumes uit verschillende bouwfases en een stalgedeelte. Het centrale deel van het woongedeelte is voorzien van een tuitgevel. Dit deel bevat de hoofdingang. De rechter beuk bevat een opkamer boven een half verdiepte kelder. De gevels zijn voorzien van muurankers en kozijnen met roedevensters. Het stalgedeelte staat haaks op het woongedeelte en is in hoofdopzet goed bewaard gebleven. Boven de in 1928 gewijzigde onderconstructie bevindt zich nog de oude kapconstructie. De interieurs zijn aangepast voor de huidige functies. De voormalige stal is voor dit doel tevens voorzien van een zoldervloer. In 2016 is langs vrijwel de gehele noordelijk zijgevel een serre aangebouwd.

De boerderij met waterpomp is van cultuurhistorische waarde als goed bewaard gebleven voorbeeld van bedrijfs- en woonbebouwing uit de zeventiende eeuw dat nog herinnert aan het agrarisch verleden van de vroegere Segbroekpolder. Stedenbouwkundige waarde ontleent de boerderij aan de fraaie ligging in de Bosjes van Pex. De boerderij is in hoofdopzet gaaf bewaard gebleven. Binnen Den Haag is het een zeldzaam voorbeeld van een in oorsprong zeventiende-eeuwse bewaard gebleven T-huisboerderij.

NB. De serre tegen de zijgevel van de stal en de niet nader genoemde opstallen op het erf vallen buiten de bescherming