Gedenkmonument in de vorm van een bronzen standbeeld van René Descartes (1596-1650) op granieten sokkel naar ontwerp uit 1845 van Emil van Nieuwerkerke.

Het standbeeld van Descartes op het Newtonplein is een bronzen afgietsel van een in 1845 gereedgekomen standbeeld gemaakt door de beeldhouwer Emil van Nieuwerkerke. Dit oorspronkelijke beeld is geplaatst in het Franse dorp La Haye (geboorteplaats van René Descartes). Het bronzen afgietsel was voor fl. 6.000,- besteld door koning Willem II die het in zijn tuin (het latere Willemspark) liet plaatsen. Na het overlijden van Willem II kocht de gemeente Den Haag in 1849 het park inclusief de beelden. Het beeld van Descartes verhuisde naar het voorplein van de HBS aan het Bleijenburg. Daar bleef het tot 1914 staan. Toen verhuisde het naar het Newtonplein en werd het geplaatst op het huidige vierzijdige piédestal van grijs graniet, waaromheen vier waterbekkens, waarboven telkens een bronzen waterspuwer, was aangebracht. Het geheel staat op een achtzijdige, twee treden hoog, grijs granieten voetstuk. De tweede trede is tegenwoordig onder het maaiveld verdwenen en ook de waterspuwers zijn verwijderd. Het bronzen standbeeld zelf is 1.49 meter hoog en toont Descartes in staande, overdenkende houding. In zijn rechterhand heeft hij een boek, naast hem liggen nog meer boeken en een globe. Aan de voorzijde van het bronzen voetstuk staat: Cogito ergo sum (ik denk, dus besta ik).

Van algemeen belang voor de gemeente Den Haag vanwege de kunsthistorische waarde. Historische waarde ontleent het aan zijn functie als gedenkteken ter herinnering aan René Descartes en aan het feit dat het was aangekocht door koning Willem II.