Oostduinpark (Koningsbos)

tankmuur U.12 en mitrailleurkazemat U.10

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Wijk
    Oostduinen
  • Bouwjaar
    1942-1945
Registerblad 

De Atlantikwall.

Eind 1941 besloot het Duitse opperbevel tot de aanleg van de Atlantikwall langs de Europese
Westkust. De aanleg van deze verdedigingslinie vond in de jaren 1942-1945 plaats. Het doel was in
geval van een tweefrontenoorlog de geallieerden aan de kust te verslaan. Bij de opzet van de
Atlantikwall lag de nadruk aanvankelijk op strategisch belangrijke plaatsen (zoals havens en
zeegaten). In Nederland kregen daarom Den Helder, IJmuiden, Hoek van Holland en Vlissingen de
meeste aandacht en de hoogste status ("Verteidigungsbereich" en/of "Festung"). Ook Den
Haag/Scheveningen werd, als kustplaats en bestuurlijk centrum, als potentieel interessant doelwit
voor een invasie cq. "raid" gezien. Aan Den Haag/Scheveningen werd dan ook de op een na
hoogste status verbonden ("Stützpunktgruppe"). Het geheel van verdedigingswerken, dat een groot
deel van het Haagse en een kleine deel van het Wassenaarse grondgebied besloeg, kreeg de
benaming "Stützpunktgruppe Scheveningen" mee.

Tankmuur U.12 en mitrailleurkazemat U.10.
Aan de noordoostzijde werd de tankversperring in de hoofdweerstandslijn voor een deel gevormd
door een tankmuur met een lengte van circa 270 meter. Aan de noordkant eindigde deze tankmuur
oorspronkelijk in een toegang tot de Stützpunktgruppe. Deze toegang lag in de klinkerweg die
vanaf de Wassenaarse Slag door de Oostduinen naar Scheveningen leidde. Aan de zuidzijde
eindigt de muur in een mitrailleurkazemat.

A. Lokatie.
De tankmuur en de mitrailleurkazemat liggen in het Oostduinpark (Koningsbos).

B. Omschrijving.
De tankmuur (Panzermauer) is opgetrokken uit ongewapend beton. De hoogte ten opzichte van het
maaiveld is circa 2,5 meter. De dikte op maaiveldniveau is circa 2 meter, aan de top circa 1,5 meter.
Op drie plekken was de tankmuur voorzien van een 1,10 meter hoog en 7 tot 8 meter lang betonnen
opzetstuk. Deze opzetstukken wekten de indruk dat op deze plekken bunkers in de muur
opgenomen waren. In het hart van deze lokaties waren in het oppervlak van de tankmuur aan de
vijandzijde schijnschietgaten uitgespaard.

De mitrailleurkazemat behoort tot de categorie met een laag weerstandsvermogen (Feldmässiger
Ausbau). Het gewapend betonnen, gedeeltelijk onder het maaiveld gebouwde werk bestaat slechts
uit een gevechtsruimte met twee schietgaten..

De resterende circa 215 meter, gave in de oorspronkelijke context gebleven, tankmuur is een voor Haagse begrippen zeer zeldzaam restant van de tankversperring in de hoofdweerstandslijn. De mitrailleurbunker is een gaaf, in de oorspronkelijke context bewaard gebleven, voorbeeld van een type in Feldmüssiger Ausbau, De gave combinatie van tankmuur, twee schijnbunkers en mitrailleurbunker verhoogt het belang van de werken aanzienlijk. De tankmuur en (schijn)bunkers markeren de noordoostelijke grens van de Stützpunktgruppe Scheveningen.
De objecten zijn van algemeen belang voor de gemeente Den Haag wegens hun cultuurhistorische waarde en hun betekenis voor de wetenschap.

 

Tankmuur U12 en mitrailleur kazemat U10
tankmuur U.12 en mitrailleurkazemat U.10
tankmuur