Spuistraat 42, Achterom 75

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Bouwstijl
    Neo-Renaissance
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    ca. 1890
Registerblad 

Als winkel-woonhuis ontworpen pand uit circa 1890 in een rijke neo-renaissancestijl bestaande uit vier bouwlagen ondereen kapverdieping. Het pand is gelegen in de zichtas van de Voldersgracht.

De Spuistraat is als sinds de late middeleeuwen een straat waar bedrijvigheid en handel waren geconcentreerd. Rond 1850 doet het winkelconcept zoals wij dat nu kennen haar intrede en worden veel woonhuis- en bedrijfspuien in de bestaande bebouwing vervangen door winkelpuien. De voortschrijdende cityvorming van de binnenstad en daarmee het alsmaar belangrijker worden van de winkelfunctie voor de Spuistraat zorgt ervoor dat vanaf 1875 veel van de oude panden wordt gesloopt of zodanig verbouwd dat er sprake is van een forse metamorfose. De nieuwe winkel-woonpanden panden zijn veel hoger en late de rijke schakering zien van de snel opvolgende architectuurstijlen vanaf 1880 tot aan het Interbellum. Spuistraat 42 is hiervan een goede representant.

Het pand is opgetrokken op een rechthoekige plattegrond en werd door middel van een tussenlid verbonden met het pand Achterom 75. In 1902 was de begane grond in gebruik voor de modezaak van de Bonneterie waarvoor in dat jaar Achterom 75 grondig werd verbouwd. De drie assen brede voorgevel is uitgevoerd in een rijke neo-renaissance met sierankers, hoekkettingen en gedecoreerde strekken boven de vensters. De winkelpui en achtergelegen indeling op de begane grond is meerdere malen gewijzigd (onder meer in 1902, 1927 en 1953). De begane grond is thans voorzien van een moderne pui-invulling.

Het winkel-woonpand is van architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van de laat negentiende eeuwse neo-renaissancestijl. Cultuurhistorische waarde heeft het pand omdat het een goede representant is van het transformatieproces dat de Spuistraat vanaf het laatste kwart van de negentiende eeuw heeft ondergaan van eenvoudige bedrijvenbuurt tot een voor die tijd mondaine winkelstraat. Tevens van stedenbouwkundige waarde vanwege de ligging in de zichtas van de Voldersgracht.

NB. Doel van bescherming van dit object is bij te dragen aan behoud van de historische identiteit van de Spuistraat. De bescherming betreft hier dientengevolge een zogenaamde "vanwege bescherming" waarbij de te beschermen monumentale waarde is beperkt tot de gevel in de Spuistraat.
 

Opname D. Valentijn, 2005.