Javastraat 229 t/m 259

Hofje van Oijen

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Wijk
    Willemspark
  • Bouwjaar
    1850-1899
Registerblad 

Exploitatiehofje uit de tweede helft van de negentiende eeuw, gelegen achter de hoofdbebouwing aan de Javastraat. Bekend onder de naam Hofje van Oijen.

Exploitatiehofjes werden vooral in de tweede helft van de negentiende eeuw gebouwd toen als gevolg van de industriële revolutie grote groepen arbeiders naar de steden trokken. De hofjes werden gebouwd in het centrum en de eerste stadsuitbreidingen buiten de historische binnenstad. Het woord exploitatiehofje zegt het al; de huisjes werden alleen gebouwd om er aan te verdienen. Omdat voor bouwen achter de openbare straat destijds geen vergunning nodig was, zijn deze hofjes veelal te vinden op binnenterreinen waar zij achter de statige woonhuizen aan de straat een verborgen bestaan leiden. De bouw van exploitatiehofjes liep in het begin van de twintigste eeuw snel ten einde. Met de inwerkingtreding van de gemeentelijke Bouw- en Woonverordening in 1906 werd het bouwen van woningen op binnenterreinen geheel verboden.
Dit traditioneel achter de gevelrij gelegen hofje uit de tweede helft van de negentiende eeuw is genoemd naar een kapper die ooit in de straat woonde. Het hofje wordt betreden via een brede, getoogde poort tussen Javastraat 227 en 261. De hoofdopzet van het hofje van Oijen bestaat uit twee tegenover elkaar gesitueerde rijen huisjes (nrs. 229 t/m 241 en 249 t/m 259) van een bouwlaag onder doorlopende met pannen gedekte kappen. De nummers 257 en 259 zijn later uitgebreid met een verdieping. De woningen zijn aan de voorzijde voorzien van in het eerste kwart van de twintigste eeuw aangebrachte bakstenen uitbouwen. De witgesausde bakstenen gevels worden beëindigd door een eenvoudige houten, geprofileerde kroonlijst. Achter in het hofje staat nog een rij van drie dwars geplaatste woningen (nrs. 243 t/m 247), nu in gebruik als atelier.

Het hofje van Oijen is van architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde als representatief voorbeeld van een op een binnenterrein gesitueerd negentiende eeuwse exploitatiehofje in één van de eerste stadsuitbreidingen buiten het centrum.