Buitenhof 20

toon op de kaart
  • Status
    Rijksmonument
  • Architect
    Mutters, J.
  • Monument nr.
    459707
  • Bouwstijl
    Art Nouveau
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    1904-1906
Registerblad 

Inleiding.
Voormalig hotel in de stijl van de Wiener Sezession gebouwd in 1904-1906 naar ontwerp van Joh. Mutters Jr. als uitbreiding van het hotel "De Twee Steden" aan de latere Hofweg. Sinds 1935 in gebruik als bioscoop (Cineac). Het pand is opgenomen in de aaneengesloten bebouwing van de pleinwand. NB. Het interieur dat feestzalen bevatte is behoudens het trappenhuis te rechterzijde geheel gemoderniseerd. De bescherming strekt zich dan ook slechts uit tot de voorgevel en het trappenhuis. Omschrijving.

Pand op rechthoekige plattegrond ter breedte van drie dubbele vensterassen, bestaande uit drie bouwlagen. Aan weerszijden bevindt zich een lagere, terugspringende travee met smalle vensters. De met natuursteen beklede gevel is in zijn hoofdvorm geinspireerd op het 17e-eeuwse classicisme met pilasters van de kolossale orde, een hoofdgestel met een geprononceerde kroonlijst en een lage attiekverdieping. De gevel vertoont rijk gebeeldhouwd jugendstilornament, met name in het brede fries onder de kroonlijst, waarin op de stijl van Paul Hankar geinspireerd plantaardig ornament is toegepast. Aan de "Twee Steden" herinneren de gebeeldhouwde wapenschilden van Alkmaar en Enkhuizen tussen de eerste en tweede verdieping, alsmede de kronen op de hoekpostamenten van de attiek. Al het beeldhouwwerk is vervaardigd door de beeldhouwer M.J. Hack. De paarsgewijs gekoppelde vensters bezitten T-ramen en kleine roeden in de bovenlichten. Bij de verbouwing tot bioscoop zijn de drie rondbogen met omlijstend beeldhouwwerk in de parterre, waarvan de rechter de ingang bevatte, door een moderne ingangspartij vervangen. De vensters van de eerste verdieping bezitten segmentvormig uitgebouwde balkons met smeedijzeren hekken in Sezessionstil. Het interieur dat feestzalen bevatte, is grotendeels gemoderniseerd. Wel intact is het trappenhuis in de rechtertravee als gaaf voorbeeld van Mutters' interieurkunst. De in marmer uitgevoerde trap bezit een smeedijzeren leuning met rijk gedecoreerde eindpaal waarop een sierlantaarn, de wanden worden door pilasters geleed en consoles vertonen beeldhouwwerk. Het smeedijzerwerk is uitgevoerd in aan de Sezession ontleende vormen; de sculptuur is hier beinvloed door de Javaanse kunst. Het trappenhuis bezit voorts glas-in-lood ramen en een eerste steen, waarop de bouwjaren 1904 - 1906 zijn vermeld.

Waardering.
Gevel en trappenhuis van architectuurhistorische waarde als zeldzaam voorbeeld van het bouwen in de stijl van de Wiener Sezession. Tevens van belang binnen de ontwikkeling van het oeuvre van J. Mutters.

meer weten 
In 1997 heeft achter de gevel, ten behoeve van de bouw van een bioscoop ingrijpende nieuwbouw plaatsgevonden (overigens was het interieur uit 1904-1906 behoudens de trap toen al niet meer aanwezig). Toen is de pui op de begane grond deels weer in oude luister hersteld.
voorgevel