Elandstraat 194

O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen

toon op de kaart
  • Status
    Rijksmonument
  • Architect
    Molenaar, N.
  • Monument nr.
    17509
  • Bouwstijl
    Neo-Gotiek
  • Wijk
    Zeeheldenkwartier
  • Bouwjaar
    1891-1892
Registerblad 

Inleiding
R.K. KERK van Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen gebouwd in 1891-1892 naar neogotisch ontwerp van Nicolaas Molenaar.

omschrijving
Driebeukige neogotische kruisbasiliek met een in plattegrond klaverbladvormige oostpartij, waarbij zowel de apsis als de transeptarmen veelhoekige sluitingen met omgang bezitten. De beide westtorens, begeleid door traptorens, worden bekroond door frontalen en achthoekige naaldspitsen. Houten vieringtoren met hoge naaldspits. In de westgevel een roosvenster boven het door archivolten gelede hoofdportaal dat bekroond wordt door een beeld van de Onbevlekte Ontvangenis uit 1893. Galerijen boven de zijbeuken, die zich voortzetten rond de transeptarmen en over de westelijke travee van het schip. De kerk bezit ronde pijlers met gebeeldhouwde bladkapitelen. In het schip ronde scheibogen, waarboven de galerijen zich naar het schip openen door per travee gekoppelde spitsbogen op deelzuiltjes met daarboven een oculus met vierpas, het geheel gevat in een spitsboog. Hierboven het nissentriforium en de venstertripletten van de lichtbeuk. Aan weerszijden van het priesterkoor bevinden zich hoge zijkapellen. De zevenzijdig gesloten apsis bezit een lage omgang waarvan de scheibogen gedragen worden door gedrongen zuilen van gepolijst graniet. In de koorsluiting hoge lancetvensters. De kerk is geheel overkluisd door gemetselde kruisribgewelven.
De sacristie, aan de noordzijde van het koor, bezit een rijke neogotische betimmering.
De oorspronkelijke inrichting, polychromie en beglazing zijn nog vrijwel volledig aanwezig. De polychromie, uitgevoerd naar het ontwerp van F.S. Stoltefus, dateert uit 1907-1912. De 66 gebrandschilderde ramen zijn grotendeels vervaardigd door het atelier Nicolas te Roermond tussen 1892 en ca. 1902. Tot de inventaris behoren onder meer: hoogaltaar en drie zijaltaren met gebeeldhouwde retabels, H. Hart-altaar waarvan de retabel is verwijderd, alle vervaardigd kort na de bouw van de kerk door het Haagse atelier Te Poel en Stoltefus, communiebank en preekstoel (klankbord verwijderd), gebeeldhouwde kruiswegstaties, eveneens van het atelier Te Poel en Stoltefus, zes biechtstoelen met beelden, door het atelier Ramakers te Geleen, doopvont met bronzen deksel door Jan Eloy Brom (1934). De kerk bezit voorts een aantal heiligenbeelden uit verscheidene perioden.
Het orgel in neogotische kas, staande op de koortribune boven de galerij tegen de westgevel, is vervaardigd in 1904 door de orgelbouwer Franssen.
Klokkenstoel met gelui bestaande uit vier gietstalen klokken van onbekende gieter, 1928, diam. resp. 191, 158,5, 140,5 en 124,5 cm. Mechanisch torenuurwerk, Eijsbouts te Asten, circa 1920.

waardering
Neogotische kruisbasiliek, hoofdwerk van Nic. Molenaar, met nog grotendeels bewaard gebleven kerk-interieur met bijbehorende en later toegevoegde inventaris-onderdelen van algemeen belang wegens architectuur-, kunst- en cultuurhistorische waarde; tevens van stedebouwkundige waarde wegens de markante, hoge fronttorens.
 

N. Molenaar
gevel detail
gevel detail
gevel detail